Lavrovdan "Xəzər Beşliyi" iddiası: Qərb təhlükəsi, Volqa siyasəti...

Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bildirib ki, Qərb Xəzər regionunda təsir imkanlarını artırmaq üçün “Xəzər beşliyi”nin vahid mövqeyini sarsıtmağa və konsensus mexanizmini dağıtmağa çalışır.    

Bəs Qərbin “Xəzər beşliyi”nə münasibətdə bu cür addımları regionda hansı real risklər yarada bilər? 

Sözügedən məsələ ilə bağlı TodayPress TV-yə danışan politoloq Elxan Şahinoğlu bildirib ki, Lavrovun çıxışı Kremlin qonşuların müstəqilliyindən narahat olduğunu göstərir:

"Sergey Lavrovun açıqlamaları Kremlin Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələrinin müstəqil siyasət yürütməsindən narahat olduğunu göstərir. Rusiya rəsmiləri bir tərəfdən qonşu ölkələrin daxili işlərinə qarışmadıqlarını bəyan edir, digər tərəfdən isə Lavrov kimi yüksək vəzifəli şəxslərin çıxışları bu iddianın əksini faktiki olaraq təsdiqləyir".

Ekspert qeyd edib ki, Qərblə yaxınlaşma və bərabərhüquqlu xətt Kremlə görə təsir itkisi deməkdir:

"Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələri həm region dövlətləri, həm də ABŞ və Avropa İttifaqı ilə sıx əməkdaşlıqda maraqlıdırlar. Bu, həmin ölkələrin, o cümlədən Azərbaycanın təbii haqqıdır. Mərkəzi Asiya dövlətlərinin ABŞ və Avropa İttifaqı ilə 5+1 formatında əməkdaşlığı genişlənir və bu formatda keçirilən görüşlərin sayı artır. Məhz bu tendensiya Kreml üçün narahatlıq yaradır. Rusiyanın hakim dairələrində hesab edirlər ki, Vaşinqton və Brüssel bu vasitə ilə Cənubi Qafqazı və Mərkəzi Asiyanı Rusiyanın təsir dairəsindən çıxarmağa çalışır. Bu yanaşmada müəyyən həqiqət payı var. Vaşinqton və Brüssel Rusiyanın qonşu ölkələr üzərində hegemon mövqelərini qorumasını istəmir. Eyni zamanda Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələrinin özləri də Rusiyanın təsir alətlərindən uzaqlaşmağa çalışırlar. Bu ölkələr bərabərhüquqlu əməkdaşlığa üstünlük verirlər ki, bu da Rusiyanın imperialist dairələrinin maraqları ilə uzlaşmır. Kremlin Ukraynaya qarşı işğalçı müharibəni davam etdirməsi isə Rusiyaya qonşu dövlətləri Moskva ilə məsafə saxlamağa vadar edib".

Analitik, həmçinin bildirib ki, "Xəzər beşliyi”nə ən böyük zərəri Rusiyanın Volqa siyasəti vurur:

"Sergey Lavrovun vurğuladığı “Xəzər beşliyi” Xəzər dənizinə sahil ölkələrinin müxtəlif sahələr üzrə əməkdaşlığını nəzərdə tutur. Bu, siyasi və ya hərbi blok deyil ki, hansısa dövlət onu parçalamağa çalışsın. Əgər “Xəzər beşliyinin” birliyinə zərər vuran tərəf varsa, bu ilk növbədə Rusiyanın özüdür. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Xəzərdə ekoloji vəziyyətin pisləşməsi ilə bağlı dəfələrlə açıqlama verib. Xəzər dənizinin su səviyyəsi ildən-ilə azalır və bunun əsas səbəblərindən biri Volqa çayından Xəzərə daxil olan su axınının süni şəkildə məhdudlaşdırılmasıdır. Rusiya Volqa çayı üzərində tikdiyi elektrik stansiyaları vasitəsilə çayın Xəzərə axınını azaldıb. Bu səbəbdən Xəzərdə su səviyyəsinin enməsi Kremlin prioritet narahatlıq mövzusu kimi görünmür".

Jalə Rövşən

TodayPress TV