Ekspert: "Türkiyə kənarda qalsa, sülh sazişi pozulacaq"

ABŞ, İsrailin etirazlarına baxmayaraq, Türkiyə hərbçilərinin Qəzza sektorunda sülhməramlı missiyada iştirakını dəstəkləyir.

“Axios” jurnalisti Barak Ravidin məlumatına görə, amerikalı rəsmilər Türkiyənin sülh sazişinin əldə olunmasında mühüm rol oynadığını bildiriblər.

Donald Trampın təklif etdiyi plana əsasən, HƏMAS və İsrail arasında atəşkəsdən sonra Qəzzada BMT mandatlı beynəlxalq hərbi kontingent yaradılacaq. Daha əvvəl bu kontingentə Misir, Türkiyə və İndoneziya kimi ölkələrin qoşulması gözlənilir. İsrail Türkiyənin iştirakına qarşı çıxmışdı. Maraqlıdır, Türkiyə bu kontengentdə iştirak edəcəkmi?     

Sözügedən məsələ ilə bağlı TodayPress TV-yə danışan politoloq Elşad Həsənov bildirib ki, Qəzzada atəşkəsin açarı Türkiyənin diplomatiyası oldu:

"Bəli, Qəzzada atəşkəsə nail olunmasında, yəni İsrail və Həmas, ümumilikdə isə Fələstin arasında sülhün bərqərar olmasında Türkiyənin çox böyük rolu və əməyi var. Bunu ABŞ Prezidenti Donald Tramp dəfələrlə vurğulayıb. Məhz Həmas rəhbərliyi ilə Türkiyə tərəfinin danışıqlarından sonra sülh sazişinə razılıq əldə olunub.

Donald Trampın təşəbbüsü ilə Şam Əş-Şeyxdə keçirilən Sülh Sammitində Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın və Azərbaycan Prezidenti İlham  Əliyevin iştirakı da mühüm əhəmiyyət daşıyırdı. Çünki Yaxın Şərqdə sülhün əldə olunması istiqamətində Türkiyə uzun müddətdir fəal şəkildə çalışır, Azərbaycan isə hər zaman qardaş ölkə kimi bu prosesdə öz töhfəsini verir. Müharibənin dayandırılmasında da müəyyən rolumuz olub.

Əsas rolu, bir daha qeyd edirəm ki, ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan oynayıblar. Çünki Həmas əvvəlcə Tramp tərəfindən təqdim edilən 20 maddəlik sülh planına razı deyildi. Ancaq Türkiyənin vasitəçiliyi sayəsində Həmas sülh razılaşmasını qəbul etdi və nəticədə müəyyən dərəcədə atəşkəsə nail olundu, əsirlərin dəyişdirilməsi baş verdi. Sonradan Həmas yaraqlılarının törətdiyi terror aktından sonra İsrail hərbi qüvvələri bir neçə əraziyə raket zərbələri endirdi. Nəticədə yüzdən çox insan həlak oldu".

Ekspert qeyd edib ki, ABŞ Türkiyənin gücünə bələddir:  

 "Hazırda isə həmin anklavda BMT-nin sülhməramlı qüvvələrinin yerləşdirilməsi məsələsi müzakirə olunur. İsrail birtərəfli şəkildə Türkiyə hərbçilərinin bu kontingentdə iştirakını istəmir. Lakin Tramp da anlayır ki, Türkiyə bu gün Yaxın Şərqdə və ümumilikdə İslam dünyasında çox güclü mövqeyə malikdir. Müsəlman ölkələri Rəcəb Tayyib Ərdoğana böyük hörmətlə yanaşır və onun sözünə etimad edirlər".

Onun sözlərinə görə, əgər bölgədə Türkiyə qüvvələri iştirak etməsə, vəziyyət gərginləşəcək:

"Hesab edirəm ki, atəşkəs tezliklə pozula bilər. Bunu nəzərə alan Tramp bildirir ki, Türkiyənin orada olması vacibdir. Həmçinin, müharibənin dayandırılmasına da Rəcəb Tayyib Ərdoğanın böyük təsiri olub. İsrail buna qarşı çıxsa da, Ərdoğan ABŞ Prezidenti Donald Trampla apardığı danışıqlar nəticəsində onu razı sala bilib və sülhün əldə olunmasına nail olunub".

Analitik son olaraq əlavə edib ki,  sülhməramlı kontingentdə mütləq Türkiyə ordusu da iştirak etməlidir. Əks halda, bu sülh sazişi də tezliklə pozula bilər.

Jalə Rövşən

TodayPress TV